Ocwaningweni olubikwe kamuva nje, izazi zezinkanyezi zabona insalela ye-SN 1987A isebenzisa I-James Webb Space Telescope (JWST). Imiphumela ibonise imigqa yokukhipha i-argon ene-ionized kanye nezinye izinhlobo zamakhemikhali ane-ioni kakhulu kusukela maphakathi ne-nebula ezungeze i-SN 1987A. Ukubuka ama-ion anjalo kusho ukuba khona kwe-neutron esanda kuzalwa inkanyezi njengomthombo wemisebe yamandla aphezulu enkabeni ye-supernova remanent.
Stars bayazalwa, baguge futhi ekugcineni bafe ngokuqhuma. Lapho uphethiloli uphela futhi ukuhlanganiswa kwenuzi enkabeni yenkanyezi kuyeka, amandla adonsela phansi angaphakathi akhama inkaba ukuze inciphe futhi igoqe. Njengoba ukugoqa kuqala, ngama-millisecond ambalwa, umnyombo uyacindezelwa kangangokuthi ama-electron nama-proton ahlangana enze ama-neutron bese kukhishwa i-neutrino ku-neutron ngayinye eyakhiwe. Uma kwenzeka kuba izinkanyezi ezinkulu,umgogodla uyabhidlika ngesikhathi esifushane ngokuqhuma okunamandla, okukhanyayo okubizwa ngokuthi i-supernova. Ukuqhuma kwama-neutrinos akhiqizwa ngesikhathi sokugoqa okuphakathi kokubalekela ngaphandle isikhala ayiphazamiseki ngenxa yemvelo yayo yokungahlanganyeli nendaba, ngaphambi kwama-photon avaleleke endle, futhi isebenza njengesibani noma isexwayiso sangaphambi kwesikhathi sokubonwa okungase kube khona kokuqhuma kwe-supernova maduze.
I-SN 1987A kwaba umcimbi wokugcina we-supernova owabonwa esibhakabhakeni esiseningizimu ngo-February 1987. Bekuyisenzakalo sokuqala esifana nalesi esibonakala ngeso lenyama kusukela e-Kepler's ngo-1604. Itholakala ku-160 000 light-years ukusuka eMhlabeni e-Large Magellanic Cloud (isathelayithi). galaxy ye-Milky Way), kwakungenye yezinkanyezi eziqhuma kakhulu ezake zabonakala eminyakeni engaphezu kuka-400 eyavutha amandla elanga eliyizigidi eziyikhulu izinyanga ezimbalwa futhi yanikeza ithuba eliyingqayizivele lokufunda izigaba ngaphambi, phakathi, nangemva kokufa inkanyezi.
I-SN 1987A yayiyi-supernova ewumgogodla. Ukuqhuma bekuhambisana nokukhishwa kwe-neutrino okutholwe yizitholi ezimbili zamanzi ze-Cherenkov, i-Kamiokande-II kanye nokuhlolwa kwe-Irvine-MichiganBrookhaven (IMB) cishe amahora amabili ngaphambi kokubhekwa kwe-optical. Lokhu kwaphakamisa ukuthi into ehlangene (inkanyezi ye-neutron noma umgodi omnyama) bekufanele ngabe kwakheka ngemva kokugoqeka, kodwa ayikho inkanyezi ye-neutron elandela umcimbi we-SN 1987A nanoma yikuphi okunye ukuqhuma kwe-supernova kwakamuva okwake kwatholwa ngokuqondile. Noma kunjalo, kunobufakazi obungaqondile bokuba khona kwenkanyezi ye-neutron endaweni esele.
Ocwaningweni olubikwe kamuva nje, izazi zezinkanyezi zabona insalela ye-SN 1987A isebenzisa I-James Webb Space Telescope (JWST). Imiphumela ibonise imigqa yokukhipha i-argon ene-ionized kanye nezinye izinhlobo zamakhemikhali ane-ioni kakhulu kusukela maphakathi ne-nebula ezungeze i-SN 1987A. Ukubuka ama-ion anjalo kusho ukuba khona kwenkanyezi ye-neutron esanda kuzalwa njengomthombo wemisebe yamandla aphezulu enkabeni ye-supernova remanent.
Kungokokuqala ngqa ukuthi kutholwe imiphumela yokukhishwa kwamandla aphezulu kunkanyezi encane ye-neutron.
***
Imithombo:
- Fransson C., et al 2024. Imigqa ekhishwayo ngenxa yemisebe ye-ionizing evela entweni ehlangene kwinsali ye-Supernova 1987A. ISAYENSI. 22 February 2024. Vol 383, Issue 6685 pp. 898-903. I-DOI: https://doi.org/10.1126/science.adj5796
- Inyuvesi yaseStockholm. Izindaba -Isibonakude sikaJames Webb sithola iminonjana yenkanyezi ye-neutron ku-supernova eyisakhiwo sodumo. 22 February 2024. Itholakala ku https://www.su.se/english/news/james-webb-telescope-detects-traces-of-neutron-star-in-iconic-supernova-1.716820
- ESA. I-News-Webb ithola ubufakazi benkanyezi ye-neutron enhliziyweni yensali encane ye-supernova. Itholakala ngo https://esawebb.org/news/weic2404/?lang
***